Obchody Wszystkich Świętych 1 listopada to czas, gdy Polacy tłumnie odwiedzają groby bliskich, przynosząc znicze, kwiaty i stroiki. To tradycyjny sposób wyrażania pamięci o zmarłych, ale w ostatnich latach rośnie świadomość ekologiczna dotycząca obchodów tego święta. Zgodnie z apelem Unii Metropolii Polskich, Polskiej Rady Ekumenicznej oraz Inicjatywy (Nie)zapomniane Cmentarze, można uhonorować pamięć o bliskich bez zbędnego obciążania środowiska naturalnego. Czy w związku z tym na cmentarzach pojawią się ograniczenia dotyczące palenia zniczy?
Unia Metropolii Polskich, Polska Rada Ekumeniczna i Inicjatywa (Nie)zapomniane Cmentarze nawołują do ograniczenia liczby zniczy i sztucznych dekoracji na cmentarzach. W komunikacie podkreślają:
„Corocznie nagrobki toną pod stosami zniczy i sztucznych wiązanek, które - choć chwilowo 'upiększają' cmentarze - stają się później tonami nieprzetwarzalnych odpadów. Plastik, sztuczne kwiaty, trujące substancje uwalniane przez spalanie parafiny - to wszystko nie służy ani nam, ani planecie”.
Organizacje apelujące o ekologiczne podejście proponują kilka sposobów na upamiętnienie bliskich, które nie generują tak wielu odpadów:
Zapal jeden znicz – w imię wspólnej pamięci.
Przynieś naturalne dekoracje – kwiaty lub wianki z suszonych roślin, zamiast sztucznych ozdób.
Stroiki z naturalnych materiałów – np. szyszki, gałęzie, które można kompostować.
Wybieraj szklane znicze lub stwórz znicz ekologiczny – z wosku pszczelego lub sojowego w ceramicznej podstawce.
Segreguj odpady na cmentarzu – aby jak najwięcej materiałów mogło być poddanych recyklingowi.
Takie działania pozwalają zredukować ilość odpadów, które powstają po Wszystkich Świętych i jednocześnie stają się symbolicznym gestem troski o środowisko, które zostawiamy przyszłym pokoleniom. Organizacje zachęcają również, by zaoszczędzone na nadmiarze ozdób pieniądze przekazać na cele charytatywne, np. na fundacje chroniące stare cmentarze lub lokalne hospicja.
Jak podkreślają autorzy apelu, nasza pamięć o zmarłych nie jest mierzona liczbą zapalonych zniczy ani dekoracji na grobach. Minimalistyczne, świadome podejście do obchodów święta może równie dobrze oddać naszą pamięć, a jednocześnie być wyrazem odpowiedzialności za planetę.
„Pamiętajmy - dla zmarłych najważniejsza jest nasza pamięć, a nie ilość przedmiotów na ich grobach” – czytamy w apelu.
1 listopada jest dniem ustawowo wolnym od pracy, co oznacza, że większość pracowników i uczniów ma tego dnia wolne. Jednak wiele osób, takich jak pracownicy służb mundurowych, ochrony zdrowia, a także pracownicy transportu, nadal pełnią swoje obowiązki. Osoby pracujące tego dnia mają prawo do dodatkowego dnia wolnego w innym terminie.
Obecnie nie ma formalnego zakazu palenia zniczy na cmentarzach, jednak wraz z rosnącą świadomością ekologiczną, coraz częściej pojawiają się głosy, aby ograniczyć ich liczbę. Świadome decyzje zakupowe, wybór naturalnych dekoracji i redukcja odpadów mogą stać się krokiem w stronę bardziej ekologicznego obchodzenia Wszystkich Świętych, które szanuje zarówno tradycję, jak i środowisko.